Ginekomastia to rozrost gruczołu piersiowego u chłopców i mężczyzn. Może dotyczyć jednej lub obu piersi i wynika z nadmiernego rozrostu tkanki gruczołowej, a czasem także tłuszczowej. Wbrew pozorom nie jest to problem rzadki.
Czym jest ginekomastia?
Ginekomastia to rozrost gruczołu piersiowego u chłopców i mężczyzn. Może dotyczyć jednej lub obu piersi i wynika z nadmiernego rozrostu tkanki gruczołowej, a czasem także tłuszczowej. Wbrew pozorom nie jest to problem rzadki.
Nie ma znamion zmian nowotworowych, ale może świadczyć o zaburzeniach chorobowych, niekiedy poważnych. W większości przypadków prowadzi przede wszystkim do kompleksów wynikających ze względów estetycznych. Mężczyźni, którzy borykają się z tym problemem, mogą zdecydować się na operację ginekomastii.
Dlaczego dochodzi do ginekomastii?
Przyczyną przerostu tkanki tłuszczowej lub gruczołowej u mężczyzn mogą być czynniki zewnętrzne albo endokrynologiczne. Najczęściej spowodowane jest to przewagą działania estrogenów nad androgenami (testosteron) na komórki gruczołu sutkowego. Trzeba jednak pamiętać, że w niektórych przypadkach ginekomastia jest całkowicie naturalna, np. u noworodków, u chłopców w czasie pokwitania (w wieku 13-14 lat) oraz w starszym wieku.
U bardzo wielu pacjentów skłonność do ginekomastii ma niejasne lub nieznane podłoże (tzw. ginekomastia idiopatyczna), chociaż przypuszcza się, że problem może mieć związek z nadwrażliwością sutków na estrogeny.
Część przypadków ginekomastii związana jest jednak z patologicznymi zaburzeniami hormonalnymi i może świadczyć o chorobie. Niejednokrotnie zaburzenia te mają charakter wrodzony.
Do innych przyczyn, które mogą prowadzić do ginekomastii, zaliczamy m.in.:
- działanie leków, np. hormonalnego leczenia łagodnego rozrostu lub raka gruczołu krokowego, leków moczopędnych, spironolaktonu, a także często stosowanych leków jak np. ketokonazol, ranitydyna itp.
- utratę jąder, np. w wyniku urazu, nabytego zaniku, operacyjnego usunięcia w przypadku nowotworów itd.
- raka jądra lub niezłośliwe, ale czynne hormonalnie nowotwory jąder,
- marskość wątroby,
- niewydolność nerek,
- nadczynność tarczycy,
- otyłość.
Leczenie ginekomastii
W przypadku stwierdzenia ginekomastii pierwszym krokiem powinna być konsultacja z lekarzem. Chociaż dla większości pacjentów problem ten powoduje zagrożenia dla zdrowia, to jednak bywa krępujący i przyczynia się do licznych kompleksów.
Z punktu widzenia zdrowotnego pacjent powinien ocenić, czy rozrost gruczołu piersiowego występuje po jednej, czy po obu stronach. Jeśli ginekomastia pojawia się po jednej stronie, wizyta u specjalisty jest konieczna, gdyż trzeba wykluczyć raka sutków. Lekarz przeprowadza szczegółowe badanie, a w razie konieczności zleci wykonanie dodatkowych badań diagnostycznych, jak np. USG gruczołów sutkowych.
Dalsze postępowanie zależy od ustalenia przyczyny ginekomastii. Leczenie (np. poprzez suplementację testosteronem) zwykle bywa skuteczne w ograniczonym stopniu i tylko u części pacjentów (głównie u tych, u których do zaburzeń doszło niedawno). Nawet pomimo leczenia zmiany mogą się utrzymywać. Dlatego też pacjenci mogą rozważyć operację ginekomastii.
Operacja ginekomastii
Operacja ginekomastii to najskuteczniejszy sposób, aby widocznych objawów przerostu gruczołu piersiowego u mężczyzn. Ma na celu redukcję tkanki gruczołowej i przerostu tkanki tłuszczowej. Podczas zabiegu lekarz odsysa tłuszcz i chirurgicznie redukuje przerośnięty gruczoł piersiowy.
Zakres podjętych działań zależy od stopnia przerostu i opadania piersi. W przypadku niewielkiego przyrostu wystarczy wykonać małe nacięcia i wyciąć lub odessać nadmiar tkanki. Przy opadaniu piersi zwykle istnieje konieczność wycięcia tkanki skórnej i przemieszczenie brodawki ku górze. U pacjentów ze znacznym przerostem często niezbędne jest wykonanie rozległego nacięcia poprzecznego przez całą pierś. Zabieg ten przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym.
Każdy pacjent, który zdecyduje się na operację ginekomastii, powinien wykonać niezbędne badania diagnostyczne, w tym m.in. USG piersi czy badania krwi. Zalecana jest też konsultacja endokrynologiczna. Po zabiegu konieczne jest usunięcie drenów po 1-2 dniach, a następnie przez okres 4 tygodni noszenie tzw. ubrania uciskowego. Trzeba też masować powstające blizny z zastosowaniem maści zmiękczających. W okresie rekonwalescencji niewskazane jest wykonywanie aktywności fizycznej. Blizny ograniczają się do otoczki piersiowej, a powikłania zdarzają się stosunkowo rzadko (zaliczamy do nich m.in. przerost blizny lub krwiak pooperacyjny).
